ترجمه تخصصی متون ادبی توسط مترجم متخصص و نکات مهم مربوط به آن
ترجمه تخصصی را می توان جایگزینی مواد متنی یک زبان با مواد متنی برابر در زبانی دیگر تعریف کرد. ترجمه تخصصی متون ادبی به معنا و مفهوم نمادگرایی جوشش درونی احساس خود و دیگران است, به گونه ای که زیبایی شناختی محتوا و متن اصلی رعایت شده و دستخوش تغییر و دگرگونی نگردد. زیبا بودن ترجمه تخصصی متون ادبی به داشتن طبعی لطیف و درکی عمیق از نویسنده اصلی بستگی کاملاً مستقیم و عمیقی دارد. یک مترجم متخصص, خبره و حرفه ای در زمینه متون ادبی باید از همه جهات فرهنگی, اجتماعی و احساسی در زبان مبدا و مقصد بسیار غنی باشد تا تاثیر لازم را روی خواننده داشته باشد. صنعت و در حقیقت هنر ترجمه تخصصی متون ادبی یا برگردان کار درک و تفسیر موضوعات, معانی و مفاهیم پدید آمده در یک زبان و سپس انتقال, معادل یابی و بازسازی آن ها در زبانی دیگر را به عهده بگیرد.
مترجمان کم تجربه در این فن ظریف, ممکن است بر این باور باشند که در زبان و ترجمه, درست همانند ترجمه تخصصی متون علمی, می توان هر واژه و مفهومی را هم به طور دقیق تعریف و درک کرد و هم آن ها را به شیوه ای شفاف با پیوند های متقابل و کاملاً ثابت, از دو حوزه زبانی متفاوت به هم اتصال داد. بیشتر این پیچیدگی ها به طبیعت و نقش بی همانند زبان در تمامی تجربه ها و فرآیند های حیات انسانی چه در سطوح فردی و شخصیتی و چه در تراز های اجتماعی و فرهنگی باز می گردد.
تا به حال این جمله به گوش بسیاری از از ما رسیده است که, ترجمه دشوار ترین کار ممکن است. این ادعا با در نظر گرفتن تمام عوامل موثر بر ترجمه تقریباً درست است. یک مترجم نه تنها باید مهارت کافی در زبان مقصد داشته باشد بلکه باید درک کاملی از زمینه تحت پوشش متن اصلی را نیز داشته باشد تا بتواند ترجمه ای تخصصی, دقیق و کارآمد ارائه دهد.
کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.
بررسی تکنیک های ترجمه (2)
در اینجا به بررسی سایر تکنیک های ترجمه برای تسهیل و روان سازی متن مورد ترجمه تخصصی پرداخته می شود.
اقتباس به عنوان یکی از تکنیک های ترجمه
اقتباس, اتخاذ و همانند سازی تحت عنوان جایگزینی فرهنگی نیز اطلاق می شود و در این حالت که یکی از تکنیک های ترجمه است عناصر فرهنگی متن منبع با عناصر فرهنگی متن مقصد جایگزین می شوند. این اصطلاح معمولاً به متن مقصدی اشاره می کند که برای تولید آن از ترجمه آزاد استفاده شده باشد. اصطلاح اقتباس معمولاً حاکی از این است که به منظور متناسب تر کردن متن برای مخاطبان خاص مثلاً کودکان یا برای اهداف خاصی که ورای ترجمه تخصصی است, تغییرات چشمگیری در آن صورت گرفته است. هدف, تبدیل متن منبع به متنی در زبان مقصد است که برای فرهنگ زبان مقصد مناسب تر باشد. حاصل این تکنیک, متنی است که آشنا تر و جامع تر است.
معادل سازی
تکنیک ترجمه معادل سازی یا معادل یابی رویه ای است که در آن از عبارت کاملاً متفاوتی برای انتقال حقیقتی یکسان استفاده می شود. از طریق این حالت که یکی از تکنیک های ترجمه است می توان نام نهاد ها, اصوات, اصطلاحات یا ضرب المثل ها را ترجمه تخصصی کرد. در این روش پیام متن منبع طوری به زبان مقصد انتقال می یابد که واکنش فرستنده و گیرنده پیام در زبان مقصد همانند واکنش فرستنده و گیرنده در زبان منبع است. مترجم نهایت تلاشش را به کار می گیرد تا خوانندگان هر دو زبان برداشت یکسانی از متن اصلی و متن ترجمه شده داشته باشند. در این روش مترجم با توجه به موقعیت عبارت متن اصلی در مقایسه با عبارت در متن ترجمه شده, مضمون را با لفظ و اصطلاح یا تشبیه بازگو می کند.
تغییر بیان
تغییر بیان یا تلفیق تغییر شکل متن از طریق معنایی و یا دیدگاه است. تلفیق اساساً به معنای استفاده از عبارتی است که با زبان های منبع و مقصد تفاوت دارد اما پیام مشابهی را انتقال می دهد. در واقع معنی متن تغییر می کند و دیدگاه زبان منبع تعویض می شود. تلفیق به مترجم کمک می کند که معنی و دیدگاه نویسنده متن منبع را تغییر داده و به زبانی گویا تر بیان کند, در حالی که ایده و پیام اصلی انتقال یابد.
ترانهش
ترانهش, جابه جایی یا تعویض صورت شامل حرکت از یک طبقه گرامری به طبقه دیگر است, بدون اینکه معنی متن عوض شود. این تکنیک موجب تغییر ساختار دستور زبان متن ترجمه شده می شود.
کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه تخصصی و ویراستاری می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.
بررسی تکنیک های ترجمه تخصصی
تکنیک های ترجمه تخصصی در هفت گروه دسته می شوند که عبارتند از :
- قرض گرفتن
- گرته برداری
- ترجمه تحت لفظی
- اقتباس
- معادل سازی
- تغییر بیان
- ترانهش
قرض گرفتن یکی از تکنیک های ترجمه تخصصی
قرض گرفتن یکی از تکنیک های ترجمه تخصصی است که به استفاده از کلمه یا عبارت زبان منبع در متن مقصد می پردازد. معمولاً کلمه یا عبارت قرض گرفته شده به صورت “ایتالیک” نوشته می شود. قرض گرفتن یعنی استفاده مجدد از کلمات متن منبع در ترجمه مقصد. این تکنیک ترجمه ای است که در واقع ترجمه ای انجام نشدهه است.
گرته برداری
گرته برداری نوعی قرض گرفتن واژه است, اما واژه به زبان مقصد ترجمه می شود. گرته برداری در حقیقت ترجمه لفظ به لفظ یک اصطلاح بیگانه است که در زبان خودی معادلی ندارد و در آن عبارت بیگانه با حفظ ترتیب اجزای خود وارد زبان مقصد می شود. این ترکیب ها بیشتر ساخته خود مردم, خبرگزاری ها و یا کاربران اینترنت است. از دید زبان شناسان و ادیبان و مترجمان این کار نه تنها اشتباه نیست بلکه بهترین راه برای اخذ اصطلاح های فنی جدید و حتی بهترین شیوه مبارزه با هجوم واژه های بیگانه است.
ترجمه تحت لفظی
ترجمه تحت لفظی همان ترجمه کلمه به کلمه است. ترجمه تحت لفظی به شکلی است که متن حاصله در زبان مقصد صحیح است زیرا دارای ساختار ادبی است و قابل مقایسه با زبان منبع می باشد. عده ای صاحب نظران علم ترجمه تخصصی معتقدند که تکنیک ترجمه تحت لفظی را بیشتر برای زبان هایی می توان به کار گرفت که از نظر فرهنگی خیلی شبیه به هم هستند. این نوع ترجمه زمانی قابل قبول است که متن ترجمه شده دارای دستور زبان, معنی و سبک نوشتاری مشابه با متن اصلی باشد.
کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری مقاله شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.
ویراستار مقاله و مراحلی که ویراستار برای حرفه ای شدن باید بگذراند
ویراستاری مقاله از آن دسته مشاغلی است که ویراستار مقاله نیاز به ابزار آن چنانی ندارد و با یک رایانه از منزل می توانید آن را انجام دهید. اما برای این کار بیشتر از هر شغلی باید تمرکز داشته باشید و بیشتر از هر شغلی باید کتاب بخوانید. در این حرفه هیچ نکته کوچکی نباید از چشم شما دور بماند و به عبارت گویاتر, اولین اشتباه شما آخرین اشتباه شما است.
قدم اول در ویراستاری مقاله این است که فرد شعور و کفایت اولیه برای فهم متن را داشته باشد. ویراستار مقاله باید کتابخوان باشد و متون زیادی از رمان و داستان گرفته تا کتب تاریخی را خوانده باشد. اصلاً ویراستار یعنی کسی که بر زوایای زبان برای بیان مفاهیم تسلط دارد. پس کسی که می خواهد ویراستاری مقاله کند, باید این توانمندی و فهم از زبان را داشته باشد. توانمندی دیگری که در کار ویراستاری لازم است, این است که امکانات زبان فارسی را در مقابل با زبان های دیگر اجمالاً بشناسد و با گرته برداری ها آشنایی داشته باشد. و بالاخره برای ورود به حرفه ویراستار مقاله, ضروری است فرد دوره های ویراستاری را بگذراند. البته این ابتدای راه است و فرد در حین تجربه هم مدام یاد می گیرد. بنابراین ویراستاری مقاله به هیچ عنوان شغل راکدی نیست و تجربه و آموختن در آن توقف دارد و به جرئت می توان گفت که ویراستاری که به درجه نهایی رسیده و نیاز به آموختن ندارد, وجود ندارد یا خیلی اندک اتست.
در ویراستاری تجربه حرف اول را می زند. یک ویراستار مقاله باید مدام در حال تجربه کردن باشد و این تجربه ها را ثبت کند تا هم برای خودش باقی بماند و هم برای سایر ویراستاران.
کارشناسان شرکت ادیتنس می توانند در زمینه ترجمه و ویراستاری شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.
متون علمی و ترجمه تخصصی توسط مترجم متخصص
ترجمه تخصصی همان ترجمه متون علمی است, بنابراین دانش خاصی برای ترجمه متون تخصصی نیاز است. ترجمه متون تخصصی مستلزم تسلط کامل بر زبان های منبع و مقصد و همچنین آگاهی خوب و کامل از آن رشته علمی و تخصصی است, مترجم باید موضوعات رشته مورد نظر را به خوبی بشناسد و درک کند. معمولا مترجم های تخصصی کسانی هستند که علاوه بر تخصص در ترجمه زبان منبع, در رشته خاصی نیز تعلیم دیده اند از قبیل پزشکی, شیمی, حقوق, نرم افزار و …. گاهی اوقات مترجم, دانشمندی است که درجات بالایی از دانش زبانی و مهارت ترجمه رشته خود را دارد. این مسئله وی را به شخصی با بالاترین صلاحیت برای ترجمه متون رشته تخصصی خود تبدیل می کند. همکاری بین مترجم و متخصص حوزه تخصصی متن, برای ترجمه بهتر متون تخصصی نیاز است.
وضوح و دقت, مهم ترین اهداف سبک ترجمه تخصصی است. باید معنای واقعی متن منبع انتقال داده شود. ابهام و عدم وضوح سازه ها از ویژگی های متون ادبی و عادی است. اما نباید در ترجمه تخصصی دیده شود. این سخت ترین کار در ترجمه تخصصی متون علمی است. یافتن کلمه صحیح گاهی اوقات به یک چالش تبدیل می شود و ممکن است موجب تکراری شدن متن شود چرا که مترادف بعضی از واژه ها موجب ابهام در متن می شود که مترجم متون تخصصی باید زمینه لازم در حوزه تخصصی متن را داشته باشد و بتواند از واژگان آن حوزه از علم بدون تغییر معنی متن استفاده کند.
یکی دیگر از توانایی های مترجمین متون تخصصی در تصحیح اشتباهات کوچکی است که در متن منبع وجود دارد, زیرا جز معدود افرادی هستند که متن را با بالاترین دقت و توجه می خوانند و سپس ترجمه می کنند. خطا های رایج در کار های علمی عبارتند از: عدم یکنواختی اعداد لیست شده در جداول, دیاگرام هایی که به چیزی اشاره دارند و نماد مورد استفاده اشتباه است و همچنین اشتباهات املایی و دستوری. در اینگونه موارد مترجم باید از تکنیک خطا زدایی استفاده کرده و اشتباهات کوچک را تصحیح کند و یا در پرانتز و یا به صورت پاورقی ترجمه صحیح را قید کند.
کارشناسان شرکت ادیتنس در زمینه ترجمه و ویراستاری می توانند شما را راهنمایی کنند تا پروژه خود را به نتیجه برسانید.